Het gedwongen ontgrendelen van smartphones blijft de strafrechtswetenschap en de rechtspraktijk (in binnen- en buitenland) bezighouden. In 2017 beargumenteerde Van Toor dat het gedwongen ontgrendelen van een smartphone met een biometrisch kenmerk geen schending oplevert van het nemo-teneturbeginsel. Ruim een jaar geleden betoogde Bood in het Nederlands Juristenblad het tegenovergestelde, een standpunt waarop reacties van verschillende auteurs kwamen.
Uit deze literatuur kan een duidelijke meerderheidsopvatting worden gedistilleerd, namelijk dat de verdachte verplicht kan worden elektronische gegevensdragers met een biometrisch kenmerk te ontgrendelen, maar dat van een verplichting zijn wachtwoord af te staan geen sprake kan zijn. Verschillende nationale gerechten hebben dezelfde conclusie getrokken. In de tijd rondom die wetenschappelijke discussie zijn meerdere vonnissen gewezen waarbij rechtbanken in het gedwongen ontgrendelen van een smartphone met een biometrisch kenmerk (in casu een vingerafdruk) geen schending van het recht op een eerlijk proces zagen.
Ondanks de duidelijke meerderheidsopvatting werd tegen het vonnis van de Rechtbank Noord-Holland cassatie in het belang van de wet ingesteld waarin advocaat-generaal Bleichrodt onlangs concludeerde. Dit heeft mogelijk te maken met een (of beide) van de volgende punten: (i) de bescherming die het nemo-teneturbeginsel biedt, is onduidelijk en leidt tot veel discussie; en (ii) een wettelijke grondslag voor een ontgrendelbevel ontbreekt (nog).
In deze actualiteitencursus wordt ingegaan op de deze discussies.
Leerdoelen
De cursist verkrijgt kennis over het ontgrendelen van elektronische gegevensdragers en vervolgonderzoek naar de opgeslagen informatie, inclusief de wettelijke grondslag van beide opsporingsmethoden;
De cursist verkrijgt kennis over de recente oordelen over het ontgrendelen uit de feitenrechtspraak;
De cursist verkrijgt kennis en inzicht over de ten gronde liggende discussie aan de hand van de conclusie genomen voor de cassatie in het belang der wet;
De cursist verkrijgt kennis en inzicht in de betekenis van het nemo-teneturbeginsel op basis van de rechtspraak van het EHRM en de HR.
Doelgroep
Advocaten
Openbaar Ministerie
Rechterlijke macht
Politie
FIOD
Toezichthouders
(overheids)juristen